Florent Silverijser

Robert Florent Silverijser werd geboren op 21 oktober 1870 in Borgloon. Hij werd priester gewijd te Luik op 18 april 1895. Dan werd hij leraar wetenschappen aan het St.-Jozefscollege in Hasselt. In 1905 werd hij tot aalmoezenier benoemd van het Ursulinenklooster in Herk-de-Stad, waar hij tevens les gaf aan de schoolgaande meisjes. Heel wat mensen in Herk-de-Stad herinneren zich nog die grote grijsharige rector van het Ursulinenklooster, die tijdens zijn schoolbezoeken altijd vertelde over de sterren, de maan, de aarde, de aantrekking en over alles wat verband hield met de natuurkennis. Hij schreef dan zulke grote getallen op het bord dat geen enkele leerling die kon lezen. Met grootse gebaren hield hij dan zijn betoog. Zo was Robert Florent Silverijser. De eerste drie jaren woonde hij in een huis aan de markt, tegenover de kerk, nl. het voormalig kantoor der registratie, dat werd gesloopt. In Herk-de-Stad kon hij zich tijdens zijn vrije uren volledig toeleggen op de studie van de wetenschappen, die zijn bijzondere aandacht opeiste. Bovendien schreef hij enkele werken over godsdienst. Voor de landbouwers van de streek gaf hij heel wat voordrachten over landbouw. Als plantenkenner bezat hij een zeer goed herbarium. Hij verstrekte zelfs aan de boomkwekers van Herk-de-Stad uitleg over planten en over de snoeiwijze van fruitbomen. Hij was bijzonder goed op de hoogte van de geologie. Als ergens in de omgeving grondwerken gebeurden, dan was hij er als de kippen bij. Om zijn geologische kennis te verrijken reisde hij naar Zwitserland, de Vogezen, de Ardennen, het Zwarte Woud enz. Als hij een uitstap maakte in de streek, nam hij steeds zijn spade mee. Van zijn wandelingen, reizen en uitstappen bracht hij een uitgebreide verzameling stenen mee. Door bemiddeling van mijnwerkers verwierf hij bovendien een indrukwekkende hoeveelheid fossielen en verkoolde afdrukken van planten. Hij toonde die graag aan mensen in het dorp en vertelde er over aan de schoolgaande jeugd. Na zijn overlijden heeft men zijn hele verzameling stenen van de zolder gehaald en met kruiwagens in de karresporen van de oude weg naar Donk gestort ... jammer ! Hij kende zeer goed de ondergrond van de streek. Als iemand wilde bouwen, dan ging men bij hem te rade om te vernemen of de bodemgesteldheid wel goed was en hoe diep men moest graven voor de grondslag van het bouwwerk. Voor het vinden van een geschikte plaats voor een waterput was hij ook de geschikte persoon. Oudheidkundig bodemonderzoek interesseerde hem ook, doch hij verwierf vooral bekendheid als sterrenkundige, net als Godfried Wendelen. Rector Silverijser bezat een telescoop waarmee hij in zijn tuin waarnemingen kon doen. Op het Wendelenplein in Herk-de-Stad zette hij aan eender wie de theoriën van Wendelen uiteen en, met de nodige toelichting, toonde hij de verschillende sterren. Was hij toevallig weer eens op bezoek in een klas en was het ook toevallig winter, dan vergeleek hij de brandende kachel met de zon en zelf noemde hij zich de aarde, die er rond wentelt. Intussen wandelde hij rond de kachel, die toch in het midden van het klaslokaal stond. Dat was aanschouwelijk onderwijs! Bij het bestuderen van de sterrenhemel en vooral van hetgeen met Wendelen te maken had legde hij een grote werkkracht aan de dag. De studie van het leven en het werk van die 17e-eeuwse geleerde liet hem niet meer los. Het is verbazingwekkend wat Silverijser presteerde in een tijd waarin geen fotokopieën bestonden. Alles moest met de hand opgetekend en gekopieerd worden. Ook de verplaatsing naar de vele bibliotheken en musea was toen geen kleinigheid. Hij doorsnuffelde en bestudeerde alle handschriften en drukwerken, welke hij betreffende Wendelen ontdekte. In 1921 volgde hij het voetspoor van Godfried Wendelen naar Forcalquier (Fr.), waar hij zich voorstelde als de pastoor van G. Wendelen. In dat schilderachtig stadje, waar Wendelen gedurende geruime tijd verbleef, stootte hij niet op onwetendheid met betrekking tot die grote sterrenkundige, want die was men daar nog niet vergeten. Waarschijnlijk heeft Florent Silverijser de hele geschreven en gedrukte nalatenschap van Wendelen teruggevonden, gelezen en bestudeerd. Zijn menigvuldige publicaties, o.m. in het tijdschrift “Limburg”, leveren het bewijs dat het zijn levenswerk was. Niet alleen de wetenschapsmens had daarbij zijn belangstelling, maar hij bestudeerde Wendelen ook als humanist. Silverijser schreef ook een uitvoerige studie betreffende de geschiedenis van Herk-de-Stad. Als auteur bezat hij een vlotte boeiende schrijfstijl, die getuigde van zijn ruime belezenheid en van zijn intelligente persoonlijkheid. Rector Silverijser was een geboren optimist. Hij was blijgezind, vroom en nauwgezet. Hij zag er uit als een waardige heer, want hij stamde uit een welstellende familie. Zulks belette nochtans niet dat hij vooral voor de kleine man aandacht had. Meedelen was zijn leven. Met grote gebaren bracht hij zijn kennis over aan de gewone man. Hij legde gemakkelijk contacten met de mensen en wist met hen om te gaan. Ook met vooraanstaanden en met rijk volk kon hij goed opschieten. Vijanden kende hij niet. Hij was een speciaal iemand. Tijdens zijn lessen dwaalde hij gemakkelijk van zijn leerstof af en begon dan over de sterren en over Wendelen. De kinderen hadden dat vlug door en profiteerden ervan. Ook zijn onvermoeibaar doorzettingsvermogen om de mensen dingen bij te brengen speelde hem parten. Zijn confraters wisten dat ook en zij buitten soms die zwakheid uit. Silverijser liep er steeds in. Hij besefte dan wel dat men met hem lachte, doch hij kon het goed verdragen dat anderen plezier hadden. Zolang het niet kwaad bedoeld was, had hij daar niets tegen. In zijn kelder had hij een niet onaardige voorraad wijn, waaronder zeer goede, die hij geërfd had van zijn oom, kanunnik J. Daris. In 1938 ging rector Silverijser met pensioen, maar hij bleef wonen in het huis tegenover het klooster. Op 9 februari 1946 overleed hij heel onverwacht, na slechts enkele dagen ziekte. Gedurende ruim veertig jaar was hij een onvergetelijke figuur in Herk-de-Stad. Op het gebied van het wetenschappelijk onderzoek omtrent het leven en het werk van Godfried Wendelen heeft hij pionierswerk verricht. Van de stad kreeg hij als eerbetoon een straatnaam “Silverijserstraat”.