Als niet-Belg stemmen

Op 13 oktober 2024 hebben niet-Belgische inwoners van België de kans om hun stem uit te brengen voor de gemeente- en districtsraadsverkiezingen, maar niet voor de provincieraads- verkiezingen. Om te kunnen stemmen, moeten niet-Belgen zich vóór 1 augustus 2024 inschrijven als kiezer bij de gemeente van hun hoofdverblijfplaats.

Zowel EU- als niet-EU-burgers die in België wonen, hebben het recht om te stemmen voor een nieuw lokaal beleid, mits zij zich inschrijven op de kiezerslijst van hun gemeente vóór 1 augustus 2024. De basisvoorwaarden zijn voor beiden gelijk: minstens 18 jaar zijn op de dag van de verkiezingen, ingeschreven zijn in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van een Belgische gemeente op 1 augustus 2024, en niet geschorst of uitgesloten zijn van het kiesrecht. Voor niet-EU burgers gelden daarnaast twee extra voorwaarden. Zij moeten vijf jaar ononderbroken wettig verblijf in België hebben en een verklaring afleggen waarin zij beloven de Belgische grondwet, de Belgische wetten en het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens na te leven.

Niet-Belgen kunnen zich op verschillende manieren registreren. Dit kan via een formulier bij het gemeentebestuur, dat ook gedownload en per post opgestuurd kan worden. Daarnaast is online registratie nu ook mogelijk via Registratie stemrecht niet-Belgen, daar is wel digitale identificatie voor vereist. Wordt de registratie geweigerd, dan kan men in beroep gaan, zoals uitgelegd in de aangetekende brief die bij de beslissing wordt meegestuurd. Indien de registratie is aanvaard zal een oproepbrief verstuurd worden vlak voor de verkiezingen waar alle informatie op te vinden is om op 13 oktober 2024 te gaan stemmen.

Bovendien is stemmen in Vlaanderen tegenwoordig een recht. Dit betekent dat er geen verplichting meer is om te stemmen, ook niet voor geregistreerde kiezers van niet-Belgische afkomst. Men kan zich registreren als kiezer en op verkiezingsdag toch besluiten niet te gaan stemmen.

Info voor potentiële kiezers (EU niet-Belgen)

Je bent geen Belg, maar wil wel een stem uitbrengen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024. Je hebt de nationaliteit van een lidstaat van de Europese Unie.
Dat kan, maar dan moet je jezelf vóór 1 augustus 2024 inschrijven als kiezer. Anders gezegd: woensdag 31 juli is daarvoor de allerlaatste dag.

Voorwaarden?

• Je bent officieel inwoner van een Belgische gemeente op 1 augustus 2024. Dat betekent: ingeschreven in het lokale bevolkings- of vreemdelingenregister.
• Je bent 18 jaar op de dag van de verkiezingen 13 oktober 2024.
• Je bent niet uitgesloten van kiesrecht door een gerechtelijke veroordeling of beslissing.

Hoe inschrijven?

Dat kan op verschillende manieren:

• Je biedt jezelf persoonlijk aan bij het gemeentebestuur van jouw verblijfplaats om ter plaatse het aanvraagformulier in te vullen. Je neemt een bewijs van je identiteit mee. Bij sommige gemeentebesturen is het nodig om een afspraak te maken.
• Je vult het het aanvraagformulier in in en dient de aanvraag per brief in. Je kan de formulieren hier downloaden. 
• Je dient een online aanvraag in. Hiervoor is digitale identificatie vereist.

Stemplicht?

In de gemeenten van het Vlaamse Gewest is de stemplicht afgeschaft voor de gemeenteraadsverkiezingen. Eens ingeschreven, mag je gaan stemmen, maar het is niet verplicht.

Wat als jouw inschrijving als kiezer wordt geweigerd?

De overheid onderzoekt jouw aanvraag en laat je de beslissing weten. Je kan in beroep gaan als je niet eens bent met deze beslissing. Je kan binnen de tien dagen na deze beslissing jouw bezwaren per aangetekende brief bezorgen aan het college van burgemeester en schepenen. Nadien is ook nog een procedure voor het Hof van Beroep mogelijk. Deze beroepsmogelijkheden worden vermeld in de beslissing.

Info voor potentiële kiezers (niet-EU niet-Belgen)

Je bent geen Belg, maar wil wel een stem uitbrengen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024. Je hebt de nationaliteit van een land buiten de Europese Unie.
Dat kan, maar dan moet je jezelf vóór 1 augustus 2024 inschrijven als kiezer. Anders gezegd: woensdag 31 juni is de laatste dag daarvoor.

Voorwaarden?

• Je hebt minstens vijf jaar onafgebroken wettelijk verblijf in België op moment van de aanvraag. Dat betekent: ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister.
• Je bent 18 jaar op de dag van de verkiezingen 13 oktober 2024.
• Je bent niet uitgesloten van kiesrecht door een gerechtelijke veroordeling of beslissing.
• Je verbindt je tot de naleving van de Grondwet, de wetten van het Belgische volk en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.

Hoe inschrijven?

Dat kan op verschillende manieren:

• Je biedt jezelf persoonlijk aan bij het gemeentebestuur van jouw verblijfplaats om ter plaatse het aanvraagformulier in te vullen. Je neemt een bewijs van je identiteit mee. Bij sommige gemeentebesturen is het nodig om een afspraak te maken.
• Je zoekt het aanvraagformulier online, vult het thuis in en dient de aanvraag per brief in. Sommige gemeentebesturen vragen om een kopie van een identiteitsbewijs mee te sturen.
• Je dient een online aanvraag in. Hiervoor is digitale identificatie vereist.

Stemplicht?

In de gemeenten van het Vlaamse Gewest is de stemplicht afgeschaft voor de gemeenteraadsverkiezingen. Eens ingeschreven, mag je gaan stemmen, maar het is niet verplicht.

Wat als jouw inschrijving als kiezer wordt geweigerd?

De overheid onderzoekt jouw aanvraag en laat je de beslissing weten. Je kan in beroep gaan als je niet eens bent met deze beslissing. Je kan binnen de tien dagen na deze beslissing jouw bezwaren per aangetekende brief bezorgen aan het college van burgemeester en schepenen. Nadien is ook nog een procedure voor het Hof van Beroep mogelijk. Deze beroepsmogelijkheden worden vermeld in de beslissing.

Wat met Britse kiezers na de Brexit?

Naar aanleiding van het einde van het E.U.-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk gelden volgende regels voor Britse burgers:

• Je was al voor 1 augustus 2019 ingeschreven als kiezer: er is geen actie nodig en je blijft ingeschreven als kiezer.
• Je hebt je tussen 1 augustus 2019 en 31 januari 2020 ingeschreven als kiezer: je blijft ingeschreven als op voorwaarde dat je op 31 juli 2024 vijf ononderbroken jaren verblijf hebt in België.
• Je bent pas na 1 februari 2020 ingeschreven als kiezer: je moet voldoen aan de voorwaarden voor burgers van buiten de E.U.

Meer info: Inschrijving gemeenteraadsverkiezingen 2024 - richtlijnen voor niet-Belgen