Omvorming begraafplaatsen Schakkebroek en Donk tot stilteparken

Begraafplaatsen zijn een plaats waar we onze dierbaren begraven. Maar ook een plek om te gedenken, een plek van bezinning en rust. Daarom worden de oude begraafplaatsen van Donk (gelegen rond de kerk) en Schakkebroek (gelegen aangrenzend aan de kerk van Schakkebroek) vergroend. Beide begraafplaatsen worden met respect voor de overledenen en de monumenten omgevormd tot ‘stilteparken’. De kiezelvlaktes maken plaats voor een groene omgeving met aandacht voor flora en fauna. Beide begraafplaatsen worden zo een omgeving waarin nabestaanden hun overledenen in alle rust en sereniteit kunnen gedenken.

Wat is de aanleiding (reden)?

• Veilig stellen van de begraafplaatsen voor de huidige en toekomstige generaties:
  • Garanderen van de eeuwige grafrust van de overledenen.
  • Nu beslissen we, samen met de nabestaanden wat er met de begraafplaats gebeurt zodat dit een definitieve bestemming krijgt en later niet verwijderd kan worden.
• Verbod op gebruik van pesticiden noopt tot het herinrichten van de begraafplaatsen, ontharden maakt hier integraal deel van uit. (minder verharding = minder sproeien)

Wat is de doelstelling?

• Herinrichten van de begraafplaatsen met respect voor de grafrust van de overledenen en het verleden. De eeuwige grafrust blijft dus gegarandeerd.
• Creëren van rustgevende herdenkingsplekken.
• Creëren van mooie parken waar ruimte is voor groen, natuur en biodiversiteit.
• Gemakkelijker in onderhoud. Onderhoud moet gebeuren zonder inzet van pesticiden. Grote oppervlaktes pesticidenvrij onderhouden is niet kostenefficiënt.
  • Vergroening betekent minder oppervlakte aan verhardingen om te onderhouden.
  • Vergroening betekent ook minder onbegroeide zones onkruidvrij te houden
  • Vergroening is goed voor bijen, rupsen, vlinders, vogels,…

Wat zijn de stappen?

Bij de opmaak van het plan worden de nabestaanden en de buurtbewoners nauw betrokken.

Procedure ontwerp

• Opmaak voorontwerp op basis van input tijdens inspraak- en overlegmomenten. - uitgevoerd
• Opmaken uitvoeringsdossier - uitgevoerd
• Terugkoppelen definitief ontwerp aan burgers - uitgevoerd
• Goedkeuren aanbesteding
• Aanbesteding werken

Procedure uitvoering

• Aanduiden uitvoerder(s)
• Opruimen afgestane grafmonumenten
• Resten die tijdens de aanleg van het stiltepark gevonden worden, worden aan het einde van elke dag verzameld en bij mekaar gebracht op één plaats (de zogenaamde knekelput) die op voorhand aangeduid zal worden
• Uitvoering van de werken gebeurt met het nodige respect voor de overledenen.
• In het bestek worden de nodige bepalingen opgenomen om een goede gang van zaken te waarborgen:
  • Respectvol omgaan met de omgeving en de overledenen
  •  Voldoende afsluiten begraafplaats wanneer er niet gewerkt wordt.
•  De gemeente duidt een toezichter aan om de werken op te volgen en in goede banen te leiden.

Tijdlijn

De oude begraafplaatsen van Donk en Schakkebroek waren in de Allerheiligenperiode in 2023 voor het laatst te bezoeken. De omvorming van de oude begraafplaatsen tot stilteparken met veel groen ligt stil omdat de ondergrond te nat is.

Het park wordt met halfhoge heestermassieven verdeeld in verschillende kamers. Deze kamers worden met een pad met mekaar verbonden. Zo ontstaat een wandelweg rondom de kerk.

De eerste kamer, de zone bij de kapel, wordt ingericht als herdenkingstuin. Voor de kapel wordt een nieuw voorplein aangelegd, omringd door lage beplanting.
Rondom de kapel wordt een pleintje gecreëerd met enkele zuilen met daarop een gedicht dat past bij de geest van de begraafplaats. Nog in deze zone blijven een aantal grafstenen bewaard als herinnering aan de begraafplaats. Ook op andere locaties worden enkele grafstenen behouden, al dan niet op hun originele locatie. De selectie van de te bewaren grafstenen gebeurde in nauw overleg met de Erfgoedraad.

Aan de linkerzijde van de kerk komt een herdenkingspad. Dit pad wordt gemaakt van tegels waarop de namen van de overledenen worden aangebracht. De oude grafstenen van de begraafplaats worden gebroken tot een fijn granulaat dat als grondstof zal dienen voor deze staptegels. Geflankeerd door twee bomenrijen zal dit pad een mooie dreef vormen waar nabestaanden nog steeds de mogelijkheid hebben om hun dierbaren te eren.

De rechterkant van de kerk wordt eveneens ingericht als parkzone. Het pad dat hierdoor loopt sluit aan op de doorgang naar de nieuwe begraafplaats die zich achter de kerk in de kerkhofmuur bevindt. 

Het park wordt ingericht met klimaat adaptieve beplantingen. Deze beplantingen zijn jaarrond aantrekkelijk, onderhoudsvriendelijk en passen binnen elke omgeving. De beplanting is bovendien onderhoudsvriendelijk. De gazons worden slechts beperkt gemaaid waardoor het stiltepark aantrekkelijk wordt voor vogels en insecten. Japanse kerselaars zorgen in de vroege lente voor een prachtige bloemenzee.
 

Te behouden graftekens stiltepark Donk

Beslissing te behouden grafstenen in stilteparken Schakkebroek en Donk (SC20230619)

Fotocollage te bewaren grafstenen Donk

In Schakkebroek beperken de werkzaamheden zich niet tot enkel de oude begraafplaats. Ook de omgeving rond de kerk wordt helemaal aangepakt. De parkeerplaatsen bij de kerk langs de Schoolstraat worden heringericht. De hoofdingang van de kerk krijgt een nieuwe entree. De voorzone van de kerk wordt onthard en vergroend.

Via beide zijden van de kerk wordt de achterliggende begraafplaats ontsloten met een waterdoorlatend pad. Centraal in het park komen alle paden samen in een pleintje dat ruimte biedt voor herdenking van de overledenen en waar er mogelijkheid is om plechtigheden te organiseren.

De Calvarieberg wordt in een nieuw jasje gestoken en krijgt een frisse nieuwe groene inrichting. 

Achterin het parkje wordt nog een bijkomend rustplekje ingericht. Deze geborgen ruimte zal plaats bieden aan enkele troostgedichten van Greet Langen gegraveerd op oude grafstenen.

Net zoals in het stiltepark van Donk werden er in overleg met de Erfgoedraad enkele stenen geselecteerd die vanuit historisch en esthetisch oogpunt in aanmerking komen om bewaard te blijven. 

Aan de achterzijde van de begraafplaats wordt een visuele connectie gemaakt met de omringende omgeving. De glasbollen worden er aan het zicht onttrokken. 

Ook in dit park is het de bedoeling om met de juiste planten een ecologische omgeving te creëren die onderhoudsvriendelijk is en bestand is tegen de droogte in de zomer.
 

Te behouden graftekens stiltepark Schakkebroek

Beslissing te behouden grafstenen in stilteparken Schakkebroek en Donk (SC20230619)

Fotocollage te bewaren grafstenen Schakkebroek

Van 15 juni 2022 tot 14 juni 2023 liep de aanplakkingsperiode. 

De graven en kruisjes op deze begraafplaats zijn sindsdien in principe eigendom van het stadsbestuur van Herk-de-Stad.

Wil je als nabestaande toch nog een herinnering aan je dierbare recupereren? Dit kan nog tot 15 augustus 2023.

Neem hiervoor dan contact op met de dienst Leefmilieu.

Het kerkhof mag enkel met gepast materiaal betreden worden. Het is verboden om de grafkuilen – na de toegestane verwijdering van
kop- of deksteen, of kruisjes – onverzorgd achter te laten.

Documenten en presentaties

Verslag infovergadering 30 mei omvorming begraafplaats Donk tot stiltepark

Presentatie infovergadering 30 mei Donk

Verslag infovergadering 31 mei omvorming begraafplaats Schakkebroek tot stiltepark

Presentatie infovergadering 31 mei Schakkebroek

Verslag infovergadering vergroening begraafplaats Donk 7 oktober 2022

Voorlopige plannen begraafplaats Donk voorgesteld tijdens infovergadering 12 oktober 2022

Verslag infovergadering vergroening begraafplaats Schakkebroek 12 oktober 2022

Voorlopige plannen begraafplaats Schakkebroek voorgesteld tijdens infovergadering 12 oktober 2022

Verslag infovergaderingen 8 en 10 juni Schakkebroek en Donk

Presentatie infomomenten 8 en 10 juni 2022 vergroening begraafplaatsen Schakkebroek en Donk

Bekendmaking aan grafsteen